Πίνδος

Η σπουδαιότερη από τις Ελληνικές οροσειρές, που καλύπτει τη μεγαλύτερη ορεινή έκταση της Ελλάδας. Συνέχεια των αλβανικών οροσειρών, αρχίζει να υψώνεται από την κοιλάδα του ποταμού Δεβόλη (κοντά στο χωριό Τσαγκόνι) στο αλβανικό έδαφος και από κει εκτείνεται με N-NA διεύθυνση, διαχωρίζει την Ήπειρο από τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία και φτάνει έως τον Κορινθιακό κόλπο, σχηματίζοντας έτσι τη σπονδυλική στήλη της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η Π. χωρίζεται σε βόρεια και σε νότια. Η βόρεια Π., που στο ελληνικό έδαφος αρχίζει με τον Γράμμο (2.520 μ.), στα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας, συνεχίζεται με τον Σμόλικα (2.637 μ.), το δεύτερο σε ύψος ελληνικό βουνό μετά τον Όλυμπο, τη Βασιλίτσα (2.249 μ.) και φτάνει μέχρι το Μέτσοβο. Μεταξύ Σμόλικα και Γράμμου σχηματίζεται η βαθιά κοιλάδα του Σαραντοπόταμου, παραπόταμου του Αώου. Τα βουνά της βόρειας Π. παρουσιάζουν μάλλον ομαλές επιφάνειες εξαιτίας της διαβρωτικής ενέργειας των υδάτων. Η νότια Π. αρχίζει από το όρος Λάκμος ή Περιστέρι (2.295 μ.) και συνεχίζεται με μια δέσμη βουνών, που διαχωρίζονται μεταξύ τους με χαμηλές περιοχές. Στα Ν υψώνονται τα επιβλητικά Τζουμέρκα ή Αθαμανικά όρη (2.469 μ.) και νοτιότερα ακόμα τα Άγραφα (2.184 μ.) και η Αλίντα (1.540 μ.) συνέχεια της πινδικής οροσειράς. Οι σειρές των ορέων που υψώνονται προς τα Δ (Τύμφη, Μαυροβούνι, Μακρύκαμπος), προς τα Α (Δοκίμι, Κέδρος, Ντελιδίμι, Κόζιακας, Μιτσικέλι) και προς τα Ν (Αιτωλικές Άλπεις, Ακαρνανικά όρη, Τυμφρηστός) της κεντρικής οροσειράς έχουν την ίδια μορφογενετική προέλευση με αυτήν και αποτελούν διακλαδώσεις των ελληνικών οροσειρών, που συνεχίζονται στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα. Τα πετρώματα της οροσειράς της Π. είναι όμοια πετρογενετικά και στρωματογραφικά με τα πετρώματα του Ωλονού (Ερυμάνθου), του Παναχαϊκού, της Ζήρειας και άλλων βουνών της Πελοποννήσου, γι’ αυτό αποτελούν ενιαία στρωματογραφική ζώνη, τη λεγόμενη ζώνη Ωλονού-Πίνδου. Ο άξονας της βόρειας Π. αποτελείται από οφιολιθικούς όγκους και διαχωρίζεται σαφώς από τη νότια Π. με μια εμφάνιση ηφαιστειογενών υπερβασικών πετρωμάτων, της οποίας οι ασβεστολιθικές άλυσοι, εναλλασσόμενες με φλύσχη, κατευθύνονται προς τα Ν. Για τη γένεση της οροσειράς της Π., η οποία εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της γένεσης των ελληνικών οροσειρών, έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις. Η μεγαλοπρεπής κορυφή Ίταμος της Πίνδου. Η Πίνδος, σπονδυλική στήλη της ηπειρωτικής Ελλάδας, αρχίζει από τα αλβανικά σύνορα και καταλήγει στον Κορινθιακό, με διάφορες διακλαδώσεις και κορυφές, μια από τις οποίες είναι ο Σμόλικας. Εδώ, ο Κόζιακας. Η χιονισμένη Μπουντούρα στη βόρεια Πίνδο.